Κολλινιάτικη ιστορία

Επειδή πέρασε αρκετός καιρός από την τελευταία ανάρτηση, και ακόμη δεν αξιώθηκα να γράψω την επόμενη  για το όνομα του χωριού μας, σκέφτηκα, μέσα στο κλίμα των γιορτών, να αντιγράψω  από το βιβλίο του μπαρμπα-Αντώνη Παπαγιανόπουλου "Το χωριό μου" (σελ. 118-120) μια διασκεδαστική ιστορία. Ιδού, λοιπόν, το κείμενο με κάποιες μικροβελτιώσεις και συντομεύσεις:

Το πάθημα του Κατωχωρίτη παπα-Δημήτρη Αναγνωστόπουλου

Πριν πάρα πολλά χρόνια στην Κάτω Κολλίνα ζούσαν δυο κουμπάροι αγαπημένοι. Ο ένας ήταν ο παπα-Δημήτρης Αναγνωστόπουλος και ο άλλος ο λαϊκός Παναγιώτης Μπακούρος.

Ο Παναγιώτης ο Μπακούρος είχε μεγάλη οικογένεια, πέντε θυγατέρες και δυο γιους, και επειδή δεν μπορούσε να εξοικονομήσει τα έξοδα για τη συντήρησή τους και για να λιγοστέψουν τα στόματα στο σπίτι, σκέφτηκε να παρακαλέσει τον κουμπάρο του, τον παπα-Δημήτρη, που ήταν πολλά χρόνια παντρεμένος, αλλά είχε μείνει άκληρος, να πάρει ένα από τ’ αγόρια του, να το ‘χει να του κάνει τα θελήματα για το ψωμί μονάχα. Ο Παπαδημήτρης δέχτηκε να πάρει τον μεγαλύτερο, τον Κωστή, και είπε πως στο χέρι του παιδιού ήτανε, αν είχε μυαλό, να ωφεληθεί και αυτός θα το αγάπαγε σαν δικό του παιδί. Θα το έπαιρνε στις λειτουργίες, τους γάμους, τα βαφτίσια και τις κηδείες, για να τον βοηθάει και  θα του μάθαινε όλη την εκκλησιαστική τάξη, θα του μάθαινε κι όσα γράμματα ήξερε εκείνος, θα τον έκανε αναγνώστη και μια μέρα θα τον άφηνε στο πόδι του στην εκκλησία. Ο κουμπάρος του, ο Παναγιώτης, άκουσε με μεγάλη χαρά τα λόγια του παπα-Δημήτρη και δεν ήξερε με τι τρόπο να τον ευχαριστήσει.

 

Εκείνες όμως τις μέρες γύρισε απ’ τ’ Ανάπλι που είχε πάει από μικρό παιδί ο αδερφός του Παναγιώτη, ο Γιώργης ο Μπακούρος. Σαν είδε τη φτώχεια του αδερφού του, του είπε πως, όταν γύριζε στο μπαρμπέρικο του στ’ Ανάπλι, θα έπαιρνε μαζί του τον μεγαλύτερο ανιψιό του, τον Κωστή, που τον είδε πολύ ξύπνιο, για να τον στείλει στο σχολείο να μάθει γράμματα. Ο πατέρας του παιδιού δεν ήξερε τι να κάνει, γιατί φοβόταν μην του κακοφανεί του κουμπάρου του, του παπα-Δημήτρη, που ήρθε το πράγμα έτσι. Σαν τ’ άκουσε όμως ο παπα-Δημήτρης έκανε πως δεν τον ένοιαζε κι έτσι ο Κωστής πήγε με το θείο του στ’ Ανάπλι.

Ύστερα από πέντε χρόνια έστειλε το καλοκαίρι ο Γιώργης ο Μπακούρος τον ανιψιό του στο χωριό να δει τους δικούς τους και να γυρίσει μετά πίσω για να προχωρήσει στα γράμματα. Το παιδί ήταν ευχαριστημένο κι έλεγε καλά λόγια για το θείο του και το σχολείο. Σκέφτηκε τότε ο πατέρας του να τον πάει στον κουμπάρο του, τον παπά, να το δει και να το εξετάσει αν έμαθε γράμματα.

Ο παπα-Δημήτρης έκανε τάχα πως χάρηκε και τους καλοδέχτηκε και σαν άκουσε την επιθυμία του κουμπάρου του, άρχισε να ρωτάει το παιδί:

- Πώς την λένε τη γάτα, Κωστή μου, στα ελληνικά;

- Γαλή, απάντησε το παιδί.

- Όχι! Την λένε νιουρίτσα και γκρανίστρα, γιατί νιαουρίζει και γρατζουνάει. Τη φωτιά;

- Πυρ.

- Όχι! Τη λένε χαρά, γιατί τη βλέπουμε το χειμώνα και χαιρόμαστε και ζεσταινόμαστε. Το σπίτι;

- Οικία.

- Ακούς εκεί, οικία! Το λένε ανάπαψη, γιατί αναπαύεται ο άνθρωπος από τους κόπους του. Το νερό;

- Ύδωρ.

- Πωπώ! Άκου, ύδωρ! Φτήνια το λένε, γιατί δεν το αγοράζουμε μιας κι ο Θεός μας το ‘δωσε έτσι. Αμ, την καρέκλα πώς τη λένε;

- Κάθισμα, είπε το παιδί.

- Όχι βρε, Κωστή, τη λένε αποκούμπι, γιατί πάνω στο σκαμνί ακουμπάει ο άνθρωπος ο αποσταμένος το κορμί του.

Στερνά γύρισε στον κουμπάρο του και του είπε:

-Κουμπάρε, κρίμα που έχασε του κάκου τα χρόνια το παιδί. Δεν έμαθε τίποτα κοντά στον αδερφό σου. Αλλά καλά να πάθεις. Αν το άφηνες σε μένα, θα ήξερε όλη την εκκλησιαστική τάξη και θα το είχες και κοντά σου να το βλέπεις. Εγώ θα το είχα σαν παιδί μου στο σπίτι και μια μέρα θα γινόταν παπάς, κι εσύ να χαρείς κι εκείνο να με συγχωράει για το καλό που του ‘κανα. Μα και τώρα, αν θέλεις, είναι καιρός ακόμα. Άφησέ το κοντά μου, κουμπάρε, και θα τα μάθει όλα.

Ο αφελής κι απονήρευτος Παναγιώτης Μπακούρος δέχτηκε με μεγάλη χαρά ό,τι του είπε ο κουμπάρος του, ο παπάς, κι ευχαριστούσε μέσα του το Θεό που του έδωσε τη φώτιση να πάει τον Κωστή να τον εξετάσει ο παπάς. Δεν του πέρασε απ’ το μυαλό η ιδέα ότι ο παπα-Δημήτρης του το φύλαγε, γιατί στην αρχή δεν το ‘δωσε σε 'κείνον το παιδί, αλλά στον αδερφό του.

Ο Κωστής δεν ήθελε με κανένα τρόπο να πάει να μείνει στο σπίτι του παπά. Αφού όμως δεν μπορούσε να κάνει κι αλλιώς, αποφάσισε να μην πικράνει τον πατέρα του και να κάτσει, ώσπου να βρει την ευκαιρία να πάει στο θείο του. Ο παπα-Δημήτρης, σαν τα κατάφερε έτσι, έβαλε τον Κωστή στις δουλειές και τον είχε σαν δούλο. Κι όταν τον έβλεπε να παίρνει κανένα χαρτί ή βιβλίο από τα δικά του, τα εκκλησιαστικά, του το έπαιρνε απ’ τα χέρια και του ‘λεγε:

- Ακόμα δεν ξέρεις την Άλφα και θέλεις να διαβάζεις τέτοια βιβλία που δεν τα καταλαβαίνεις. Θα μάθεις πρώτα γράμματα, θα σου δείξω εγώ κι έχουμε καιρό ώσπου να μάθεις να διαβάζεις σαν αυτά τα βιβλία.

Του Κωστή η στενοχώρια μέρα με τη μέρα μεγάλωνε, γιατί δεν μπορούσε να πει τον πόνο του πουθενά, ούτε καν στον πατέρα του, γιατί εκείνος είχε πιστέψει τον κουμπάρο του. Αποφάσισε, λοιπόν να φύγει μια ώρα αρχύτερα, όσο μπορούσε ακόμη, μα πριν να εκδικηθεί τον παπα-Δημήτρη.

Μια Κυριακή ο παπάς με την παπαδιά  πήγαν στην εκκλησία κι άφησαν το παιδί στο σπίτι να συγυρίσει, γιατί μετά την λειτουργία θα γύριζαν με μουσαφιραίους τους δημογέροντες. 

Τότε ο Κωστής βρήκε την ευκαιρία κι έπιασε τη γάτα του σπιτιού, της έδεσε στην ουρά ένα αναμμένο δαδί και στην έκλεισε στην αποθήκη με τ’ άχυρα και το σανό κι όταν είδε ότι άναψε η αποθήκη, έτρεξε στην εκκλησία.

Η λειτουργία είχε τελειώσει κι παπάς με τους καλεσμένους του ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν για το σπίτι. Ο Κωστής, φοβισμένος γι’ αυτό που έκανε, στάθηκε, σαν είδε τον παπά, και του φώναξε:

- Παπα-Δημήτρη, τρέξε, γιατί πήρε η γκρανίστρα χαρά και τρέχει στην ανάπαψη κι αν δεν προφτάσει η φτήνια, αλίμονο από την ανάπαψη και τ’ αποκούμπια!

- Τι μου λες, βρε θεοκατάρατο; φώναξε ο παπάς.

Ο Κωστής είπε ξανά τα ίδια λόγια, μα ο παπα-Δημήτρης δεν κατάλαβε, σταυροκοπήθηκε και γύρισε στους άλλους και είπε ότι το παιδί τρελάθηκε.

- Γιατί κάνεις πως δε με καταλαβαίνεις, παπα-Δημήτρη; Εγώ σου μιλάω με τη γλώσσα που μου ‘μαθες εσύ. Η γάτα πήρε φωτιά και τρέχει στην αποθήκη και καίγεται το σπίτι σου κι αν δεν προφτάσουμε να σβήσουμε με νερό τη φωτιά, θα καούν το σπίτι σου κι όλα τα πράγματά σου.

Ο παπα-Δημήτρης δεν άργησε να καταλάβει ποιος έβαλε τη φωτιά, μα δεν ήταν ώρα για εκδίκηση. Όλοι έτρεξαν να σβήσουν τη φωτιά. Ήταν όμως πια αργά κι όλο το σπίτι κάηκε.

Ο Κωστής μετά απ’ αυτό κρύφτηκε και δεν μπόρεσε ο παπάς να τον βρει, γιατί οι χωριανοί του έκαναν πλάτες, αφού το βλέπανε άδικο να τιμωρηθεί σκληρά, και τελικά τον φυγαδεύσανε στο θείο του στ’ Αναπλι, για να γλιτώσει απ’ την οργή του παπα-Δημητρη.

Ο παπα-Δημήτρης τα επόμενα χρόνια το ξανάχτισε το σπίτι του μεγαλύτερο και καλύτερο, Την υπόληψη όμως που είχε πρώτα απ’ τους συγχωριανούς του δεν μπόρεσε να την ξαναποκτήσει.

 

Περί του ονόματος Κολλίνα/Κολλίνες - Μέρος Γ΄

Έγραψα στην εισαγωγική ανάρτηση περί της ετυμολογίας του ονόματος του χωριού μας ότι μια δεύτερη ομάδα αναζητήσεων αποτελούν οι "γλωσσομαθείς θεωρίες", οι οποίες προσφεύγουν στις λατινογενείς γλώσσες και προσπαθούν να ετυμολογήσουν το όνομα Κολλίνες από τη λατινική λέξη collis (λόφος) και τα παράγωγά της στις γλώσσες αυτές. 

Ο Θάνος Βαγενάς στα Χρονικά Κολλινών Αρκαδίας, σελ. 43, γράφει ότι έχει υποστηριχθεί πως η τοπωνυμία Κολλίνες προήλθε από τη γαλλική λέξη colline που θα πει λόφος και παραπέμπει στο Αρκαδικόν Ημερολόγιον 1937, σελ. 106, όπου αναφέρεται: "Κολλίναι. Έλαβε το όνομα από την γαλλικήν λέξιν 'colline', διότι είναι κτισμένη η κωμόπολις αύτη επί λόφων... ". Η άποψη όμως αυτή δεν τον πείθει και παρατηρεί πως τα περισσότερα χωριά της Ελλάδας είναι χτισμένα "επί λόφων" χωρίς να λέγονται Κολλίνες, ενώ σημειώνει και ότι κανένας από τους πρώτους οικιστές, ποιμένες ή αγρότες, δε θα ήξερε ούτε λέξη γαλλικά, για να ονομάσει έναν τόπο ελληνικό με γαλλικό όνομα.

Ο ίδιος συγγραφέας παραθέτει στη συνέχεια και μια ακόμα σκέψη που εκκινεί από την ονομασία της Κύπρου. Σε ιστορικό βιβλίο που αφορά την Κύπρο  αναφέρεται ότι "Εκλήθη (η Κύπρος) και Κολλινία λατινικώς, ήτοι λοφώδης, διά το να μην έχη όρη πολλά υψηλά, εκτός του όρους του Ολύμπου...". Ούτε όμως και αυτός ο συσχετισμός τον πείθει και σημειώνει ότι η Κύπρος έχει αυτό το χαρακτηρισμό του "λοφώδους" τόπου, γιατί είναι πραγματικά και ιδιότυπα λοφώδης μέσα στους μεγάλους κάμπους της. Προσθέτει, μάλιστα, ότι η Κύπρος δέχτηκε και Γάλλους και παντός είδους Φράγκους που την είδαν "Κολλινία". Όμως οι δικές μας Κολλίνες ούτε ιδιότυπα λοφώδεις είναι, ούτε πιθανότατα  οι Φράγκοι του 1200-1300 μ.Χ. τις ήξεραν και ίσως αυτές ούτε καν υπήρχαν τότε. 

Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι πληροφορίες σχετικές  με την ονομασία αυτή της Κύπρου, και σε χρόνους πολύ παλιότερους της Φραγκοκρατίας, βρίσκουμε στο διαδίκτυο, όπου διαβάζουμε σχετικά: "Την ονομασία αυτή [Κολινία] τη χρησιμοποιούν ο Αστύνομος, ο Ευστάθιος και ο Πλίνιος· πιθανόν να προέρχεται από τη λατινική λέξη collinus [από το collis (λόφος), αυτός που αναφέρεται στο λόφο, λοφώδης], λέξη που χρησιμοποιόταν για να αποδώσει τη λοφώδη τοπογραφία του νησιού, που οφείλεται και στην αφθονία των κρητίδων και των λαβών που, με την αποσύνθεση και τη διάβρωση, παίρνουν στρογγυλωμένο σχήμα".

Ο Αντώνης Παπαγιαννόπουλος, επίσης, στο βιβλίο του Το χωριό μου, σελ. 10, ασχολείται συνοπτικά με την ετυμολογική εκδοχή της γαλλικής λέξης  colline και απλώς σημειώνει ότι μια παράδοση φέρνει το κτίσιμο του χωριού στα χρόνια της Φραγκοκρατίας και επειδή είναι χτισμένο στις πλαγιές των γηλόφων ονομάτηκε από τους Φράγκους Κολλίνες (Collines).

Βλέπουμε, λοιπόν, από τα προαναφερθέντα, ότι για το θέμα  έχουν γραφτεί αρκετά και έχουν διατυπωθεί αρκετές αντιρρήσεις, ιδίως από το Θάνο Βαγενά. Δεν παύει, ωστόσο, να είναι μια ενδιαφέρουσα ετυμολογική εκδοχή, που "σκοντάφτει" όμως κι αυτή στο άλλο μεγάλο αναπάντητο ερώτημα που αφορά το χρόνο κτίσεως των Κολλινών. 

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να επισημάνουμε ότι και η ορθογραφία του ονόματος Κολλίνα/Κολλίνες με το διπλό λ (άγνωστο πότε καθιερώθηκε) δίνει μια κατεύθυνση προς τα παράγωγα της λατινικής λέξης collis. 

Πρέπει επίσης να προσθέσουμε ότι όχι μόνο το γαλλικό colline (πληθυντικός collines), αλλά και πολλές άλλες λατινογενείς γλώσσες διεκδικούν μερίδιο στην ετυμολογία του ονόματος του χωριού μας. Με ευκολία μπορούν πλέον να αντληθούν από το διαδίκτυο  πληροφορίες για πολλές ξένες γλώσσες και τα αποτελέσματα είναι πράγματι εντυπωσιακά. Στο wiktionary.org μπορούμε να δούμε σε διάφορες γλώσσες παρόμοιες συνώνυμες λέξεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο λόφος στα ιταλικά είναι collina (πληθυντικός colline) και colina επίσης (με ένα όμως l)  στα ισπανικά και πορτογαλικά.

Σίγουρα, όσο απομακρυνόμαστε από το γεωγραφικό και το ιστορικό πλαίσιο που μας ενδιαφέρει, εξασθενίζουμε την πειστικότητα της λατινογενούς ετυμολογίας του ονόματος του χωριού μας. Ας κρατήσουμε όμως το λόφο ως collis, colline collina στα λατινικά, γαλλικά και ιταλικά αντίστοιχα. Είναι -αν μη τι άλλο- μια ενδιαφέρουσα εκδοχή.  Άλλωστε στην επόμενη ανάρτηση μάς περιμένει η ρωμαϊκή Porta Collina, η  Πύλη της αρχαίας Ρώμης στον Κυρινάλιο Λόφο, και στη μεθεπόμενη ανάρτηση θα ξανασυναντήσουμε τους Φράγκους και τον Κολινέτο, τον πρωτοβεστιάριο όλου του πριγκηπάτου, σύμφωνα με το Χρονικόν του Μορέως...

Περί του ονόματος Κολλίνα/Κολλίνες - Μέρος Β΄

Όπως έγραψα και στην πρώτη ανάρτηση αυτής της θεματικής ενότητας, το όνομα Κολλίνα/Κολλίνες δε φαίνεται να προέρχεται ευθέως από το όνομα κάποιου παλιού οικιστή. Ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε να διατυπωθούν κάποιες θεωρίες που αναζητούν το όνομα του χωριού μας σε κάποιο φυσικό πρόσωπο.

Μια πρώτη άποψη, την οποία καταγράφει ο Θάνος Βαγενάς στα Χρονικά Κολλινών Αρκαδίας, λέει ότι το όνομα Κολλίνες δόθηκε από τον στρατηγό Collins, ο οποίος πέρασε από τον τόπο και του άρεσε πολύ. Και συνεχίζει συγγραφέας, σχολιάζοντας την άποψη αυτή: "Δε γνωρίζομε, βέβαια, να πέρασε ποτέ κανένας τέτοιος 'στρατηγός'! (Άγγλος, τάχα, ή Αμερικανός;) Αλλά για τον απλό λαό μας ήταν μια 'ωραία' εξήγηση. Έτσι, λοιπόν, από τον 'στρατηγό' Collins έγιναν οι ... Κολλίνες" (σελ. 43).

Ο ίδιος αναφέρει, επίσης, παρακάτω (σελ. 44), παραπέμποντας στο Αρκαδικόν Ημερολόγιον του έτους 1937 (σελ. 106) ότι ο πρώτος κάτοικος των Κολλινών ονομαζόταν Κολλίνος και έτσι πήρε το όνομά του το χωριό. Συμπληρώνει όμως ότι, ήδη στην πηγή του, σημειώνουν ότι: "ο πρώτος κάτοικος ελέγετο Κολλίνος, αλλά τοιούτον επώνυμον σήμερα δε σώζεται".

Ο μπαρμπα-Αντώνης Παπαγιαννόπουλος πάλι, στο βιβλίο Το χωριό μου γράφει  ότι μια παράδοση λέει ότι ο πρώτος άποικος λεγόταν Κολλίνος. Αυτός ήταν κτηνοτρόφος με καταγωγή από την Ήπειρο και ήρθε στην Πελοπόννησο κυνηγημένος από τους Τούρκους. Προσδιορίζει μάλιστα ότι το σπίτι του ήταν εκείνο του Κούλε (το οποίο πιο πρόσφατα ανήκε στον Βασ. Λαφογιάννη), στον Κάτω Μαχαλά. Το σπίτι αυτό, μέχρι την ανακαίνισή του, είχε στο πάτωμα δοκό (ταύρο) από σπάρτο (στοιχείο σύμφωνο άλλωστε με την παράδοση που θέλει στην περιοχή να υπήρχαν "δάση που δεν τα έσκιζε ούτε φίδι"). Στη συνέχεια ο συγγραφέας προβληματίζεται με το κλασικό ερώτημα, γιατί το χωριό δεν ονομάστηκε στου Κολλίνου, αλλά Κολλίνα (σελ. 10-11). 

Επίσης ο παπα-Θανάσης Καραφωτιάς στο φύλλο 69/30-5-2004 της εφημερίδας του Η Σκιρίτις (σελ. 4) κάνει λόγο (εκτός από τον Κολινέτο του Χρονικού του Μορέως, στον οποίο θα αναφερθούμε διεξοδικά σε επόμενη ανάρτηση) και για κάποιον Κολλίνο, αρχηγό των αρχαίων Αρκάδων σε μάχη με τους Λακεδαιμόνιους στη θέση Στρόμπελη του σημερινού κολλινιάτικου κάμπου. Στη μάχη αυτή οι Αρκάδες ηττήθηκαν κατά κράτος, ο αρχηγός τους, ο Κολλίνος, που χαρακτηρίζεται ως "ο τελευταίος άνδρας Σκιρίτης", σκοτώθηκε και προς τιμή του οι αρχαίοι Σκιρίται άλλαξαν το όνομα του χωριού τους. Δυστυχώς όμως για όλα αυτά δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά σε κάποια πηγή και επιπλέον αυτά εμπλέκονται και με την, κατά την άποψή μου, ανύπαρκτη στα μέρη μας "Πόρτα Κολλίνα", οπότε μάλλον πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί.

Πολύ πιο πειστική, λόγω της αφέλειας και της απλοϊκότητάς της, μου φαίνεται η παράδοση που διασώζει ο Αντώνης Παπαγιαννόπουλος: Η πρώτη κάτοικος των Κολλινών λεγόταν Νικολίνα χήρα Γιαντζάκου και το χωριό της, που βρισκόταν στην περιοχή της Κλιβίτσας, καταστράφηκε κατά τη διάρκεια επιδρομής βαρβάρων (άγνωστο ποιων και πότε). Η ίδια ήρθε με τα παιδιά της, αφού ο άντρας της είχε σκοτωθεί, και έχτισαν το σημερινό οικισμό που πήρε το όνομα Κολλίνα από παραφθορά του ονόματός της (Νι-κολίνα). Και εδώ όμως πάλι ξεφυτρώνει στο κείμενο η "Πόρτα Κολλινα" (αυτή τη φορά κάπου στην Κλιβίτσα, σε διαμετρικά αντίθετη θέση από την προηγούμενη εκδοχή) και η κατάσταση περιπλέκεται. Το μόνο σίγουρο για την "Πόρτα Κολλίνα" είναι ότι θα μας απασχολήσει στην μεθεπόμενη περί του ονόματος ανάρτηση.

Αξίζει, κλείνοντας την παρούσα ανάρτηση, να σημειώσουμε ότι Κολίνος ονομαζόταν ο τρίτος γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Φυσικά, το όνομα του χωριού μας δεν έχει καμία σχέση με αυτό, αφού στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 είναι βέβαιο ότι το χωριό υφίστατο και μάλιστα υπήρχε κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς και το "Στρατόπεδο της Κολλίνας". Έχει όμως ενδιαφέρον το πώς προέκυψε το όνομα Κολίνος. Διαβάζουμε λοιπόν στο διαδίκτυο ότι ο γιος του Θ. Κολοκοτρώνη, Κωνσταντίνος, γεννήθηκε στην Ζάκυνθο, όπου είχε καταφύγει ο πατέρας του, το 1810. Την προσωνυμία Κολίνος του την κληροδότησαν κάποιοι αριστοκρατικοί κύκλοι του νησιού που συνήθως μιλούσαν Ιταλικά. Προφανώς, προέρχεται από την συγκοπή της γνωστής λέξης πικολίνο (μικρό). Ενδιαφέρουσα σκέψη και μια καλή προϊδέαση για όσα θα συναντήσουμε στην επόμενη ανάρτηση, όπου θα ασχοληθούμε με τις "γλωσσομαθείς θεωρίες" περί του ονόματος Κολλίνα/Κολλίνες.

Φωτογραφίες απ' τις Κολλίνες

Μέσα απ' το λεωφορείο στον Άγιο Χριστόφορο

Στο δρόμο για το μοναστήρι της Καλτεζιάς

Κατηφορίζοντας προς την Εκκλησούλα

Κι ένας γατούλης...

Ανοίγουν τα σχολεία

Δημοτικό Σχολείο Κολλινών (http://vlachokerasia.blogspot.com)

Ανοίγουν σήμερα τα σχολεία. Δυστυχώς το σχολείο στο χωριό μας δε θα ανοίξει ούτε και φέτος, όπως δεν άνοιξε ούτε πέρσι ούτε πρόπερσι. Όπως μάλλον δε θ' ανοίξει ποτέ ξανά.

Δεν είναι ευχάριστο το συναίσθημα για κανένα Κολλινιάτη, αλλά κυρίως για όλους εμάς που μεγαλώσαμε εκεί και μάθαμε τα πρώτα μας γράμματα στο διώροφο πέτρινο σχολείο. Για όσους παίξαμε στο προαύλιο στα διαλείμματα. Ήπιαμε νερό στις εποχές της λειψυδρίας από το πηγάδι του μπαρμπα-Μίμη με τον ανεμομόμυλο. Σπάσαμε μερικά τζάμια στις άδειες αίθουσες. Παίξαμε κρυφτό στον ρημαγμένο δεύτερο όροφο, πριν του δώσει ζωή και πάλι ο Σύλλογος Φίλων της Σκιρίτιδας. Ματώσαμε κεφάλια, χέρια και πόδια παίζοντας μπάλα, πετώντας πέτρες και χτυπώντας ξύλινα σπαθιά. Κλέψαμε κεράσια και σύκα από τα δέντρα των γειτόνων. Καταγδαρθήκαμε στους αβατιώνες ψάχνοντας μια χαμένη μπάλα, ή το κρυμμένο πηγάδι στη στροφή. Φάγαμε πεινασμένοι το μεσημέρι καυτό ψωμί που μόλις το ξεφούρνιζαν στο Αλωνάκι.

Οι παλιότεροι θυμούνται το σχολείο να έχει εκατοντάδες μαθητές -ακόμα και τετρακόσιους- με το χωριό να βουίζει απ' τις φωνές τους στα διαλείμματα και το σχόλασμα. Οι νεότεροι περιοριζόμασταν σταδιακά σε μερικές δεκάδες συμμαθητών και η τελευταία γενιά μαθητών σε μονοψήφιο πια αριθμό. Και τώρα τα παιδιά που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού είτε μεταναστεύουν στην Τρίπολη είτε πηγαινοέρχονται  από 5 χρόνων καθημερινά στη Βλαχοκερασιά, για να ξεπεράσουν τα δικά μας 60.000 χιλιόμετρα που διανύσαμε τα επόμενα έξι χρόνια της σχολικής μας ζωής, για να πάμε στο Γυμνάσιο της Βλαχοκερασιάς και το Λύκειο της Τεγέας ή το Τεχνικό Λύκειο της Τρίπολης.

Τώρα πια το σχολείο μας χρησιμεύει μόνο ως έδρα του Συλλόγου για τα γραφεία του και τις εκδηλώσεις του (ευτυχώς χάρη σ' αυτή τη χρήση δεν έχει ρημάξει και συνεχίζει να προσφέρει στην Κολλίνα) και ως εκλογικό κατάστημα κάθε φορά που η υδροκέφαλο κράτος θυμάται να ζητήσει την ψήφο και των λιγοστών πια κατοίκων των χωριών.

Αυτά για σήμερα. Θα ακολουθήσουν κι άλλες σχολικές αναμνήσεις.

Το πανηγύρι της Μεγάλης

Πηγή φωτογραφίας: http://skiritida.gr

Το Γενέσιον της Παναγίας σήμερα και πανηγυρίζει η ενοριακή εκκλησία του χωριού μας, η Μεγάλη, όπως συνηθίζουμε να τη λέμε σε αντιδιαστολή προς την Εκκλησούλα ή Παναΐτσα στον Κάτω Μαχαλά. 

Ο ναός χτίστηκε το 1829. Όπως μας πληροφορεί η επιγραφή που βρίσκεται στη νότια είσοδο: "Ο περίφημος ναός ούτος η Γέννησις της Υπεραγίας ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, του Αγίου Σπυρίδωνος και του Μεγαλομάρτυρος Χαραλάμπους εγένετο παρά του κοινού μας χωρίου εν έτει 1829".

Η εκκλησία μας είναι τρισυπόστατη, δηλαδή είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Παναγίας, τον Άγιο Σπυρίδωνα και τον Άγιο Χαράλαμπο και έχει τρεις  Άγιες Τράπεζες και συνεπώς μπορούν να τελεστούν την ίδια μέρα τρεις λειτουργίες (από διαφορετικούς, εννοείται, ιερείς), πράγμα εξαιρετικά σπάνιο για ένα χωριό, ακόμα και των 2.000 κατοίκων, όπως ήταν κάποτε η Κολλίνα.

Ενδιαφέρον έχει για την ιστορία του χωριού μας να εστιάσουμε στη φράση της επιγραφής "του κοινού μας χωρίου". Έχω την εντύπωση ότι αφήνει να εννοηθεί ότι το χωριό μας, στη σημερινή του θέση, είχε χτιστεί εκείνη περίπου την εποχή από προϋπάρχοντες οικισμούς της περιοχής που συνενώθηκαν εκεί (σε προϋπάρχοντα ίσως μικρότερο οικισμό).

Σύμφωνα με τα Χρονικά Κολλινών Αρκαδίας του Θάνου Βαγενά (σελ. 173), η ανοικοδόμηση της εκκλησίας τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια έγινε με τα οικοδομικά υλικά από το παλιό "Κονάκι" του Τούρκου Αγά και Αστυνόμου των Κολλινών, του επονομαζόμενου Φερούτ-Εφέντη. Ο Αντώνης Παπαγιανόπουλος από την άλλη στο βιβλίο Το χωριό μου (σελ. 17) ονομάζει τον Τούρκο Αγά Καράφεση και προσδιορίζει τη θέση του "σεραγιού" του μερικές δεκάδες μέτρα αριστερά από Μοιράγειο Μέγαρο, όπως κοιτάζει κανείς από την πλατεία. Αναφέρει επίσης (πράγμα που το έχω ακούσει κι εγώ από προφορικές αφηγήσεις γερόντων), ότι κατά την εκσκαφή δεν έβρισκαν στέρεο έδαφος (λογικό άλλωστε, αφού κάπου εκεί πρέπει να είναι οι πηγές της Καμάρας) και έριξαν στα θεμέλια κορμούς δέντρων.

1904, Πηγή φωτογραφίας: http://kollina.gr

Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς από τις φωτογραφίες που σώζονται για τα τελευταία 100 χρόνια περίπου, το οικοδόμημα έχει υποστεί αρκετές μετατροπές, επισκευές κλπ (μια εικόνα της εξέλιξης μπορεί να δει κανείς στη σχετική ενότητα του kollina.gr). Διατήρησε μέχρι σήμερα, ωστόσο, το χαρακτήρα της σταυροειδούς τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το μαρμάρινο καμπαναριό (χτισμένο με μάρμαρα που μεταφέρθηκαν απ' την Κλιβίτσα) αντιμετώπιζε ήδη από το Μεσοπόλεμο προβλήματα στατικότητας και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αντικαταστάθηκε από τη μέση περίπου και πάνω με το υπάρχον τσιμεντένιο και τοποθετήθηκε και το ρολόι, ενώ αργότερα κατασκευάστηκε και ο πρόναος.

Θα σημάνουν λοιπόν και φέτος οι καμπάνες για το πανηγύρι. Τη μεγάλη καμπάνα η παράδοση τη θέλει φερμένη απ' τη Ρωσία και εξηγεί τον ξεχωριστό ήχο της με τη σκέψη ότι στο κράμα έχουν περιληφθεί χρυσάφι κι ασήμι. 

Χρόνια πολλά σε όλους!

Στον Αγιο-Δημήτρη στα Λιμπίτοβα

Πηγή: http://www.kollina.gr

Του Αγίου Μάμαντος σήμερα και, σύμφωνα με την παράδοση που κρατάει πολλές δεκαετίες, τελείται λειτουργία στον Αγιο-Δημήτρη στα Λιμπίτοβα, στον Κάτω Μύλο. Είναι ένα μικρό ξωκλήσι, ίσως το μικρότερο του χωριού μας και σύμφωνα με την ημερομηνία που είναι χαραγμένη τόσο πάνω από την είσοδο όσο και μέσα στο ιερό έχει (ξανα)χτιστεί το 1831.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν έφτανε εκεί δρόμος και, αν πήγαινε κανείς στα Λιμπίτοβα με αυτοκίνητο, έπρεπε να ανηφορίσει το μονοπάτι από τη ρεματιά μέχρι εκεί. Πολλοί συγχωριανοί μας  δεν έχουν πάει ποτέ στο ξωκλήσι αυτό ούτε ίσως το γνωρίζουν καν.

Ο λόγος που κάθε χρόνο γίνεται η λειτουργία στις 2 του Σεπτέμβρη είναι τουλάχιστον διπλός. Από τη μία, όσον αφορά το μη εορτασμό στις 26 Οκτωβρίου, "ευθύνεται" η γνωστή διάχυτη ευσέβεια του χωριού μας που φρόντισε να έχουμε πολλά ξωκλήσια (περίπου 25 και τα δυο χωριά μας μαζί, χώρια τα δεκάδες χαλάσματα). Μόνο στα Λιμπίτοβα υπάρχουν, εκτός από τους σωζόμενους ναούς της Φανερής και του Αγιο-Δημήτρη, ερείπια πολλών ναών (Άγιος Λουκάς, Άγιος Τρύφωνας, Άγιος Βλάσιος) που μάλλον καταστράφηκαν κατά την Επανάσταση του 1821, ιδίως από τον Ιμπραήμ, και δεν ξαναχτίστηκαν ποτέ, αλλά η ευσέβεια των κατοίκων διαφύλαξε τα ερείπιά τους και κατασκεύασε ένα μικρό εικονοστάσι μέσα στα χαλάσματα. Η ίδια ευσέβεια οδήγησε στην κατασκευή περισσότερων ναών στην ευρύτερη περιοχή αφιερωμένων στον ίδιο άγιο. Ο Άγιος Δημήτριος αποτελεί  το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα [έχουμε φυσικά και δύο ναούς της Κοίμησης της Παναγίας, έναν σε κάθε χωριό και εν μέρει δύο ναούς της Αγίας Ειρήνης (αφού στην Αγία Ειρήνη στον κάμπο, μάλλον απλώς συμπανηγυρίζουμε με τους Βλαχοκερασιώτες, στους οποίους νομίζω ότι ανήκει) και δύο του Αγίου Νικολάου (στο Κατωχώρι και στην Μακριόπολη, που γιορτάζει όμως μόνο το καλοκαίρι στη γιορτή της Αγίας Μαρίνας)]. Υπάρχουν, λοιπόν, τρεις ναοί αφιερωμένοι στον Αγιο-Δημήτρη: το νεκροταφείο στο Περαχώρι, το επίσης νεκροταφείο στο Κατωχώρι και τούτο δω το μικρό ξωκλήσι, (που ίσως ήταν κάποτε η μητρόπολη στον οικισμό Λιμπίτοβα) πολλά χιλιόμετρα μακριά από το χωριό, δυσπρόσιτο και μισοξεχασμένο. Υπάρχουν επίσης ερείπια από ναό του Αγίου Δημητρίου στην Κλιβίτσα, πιθανόν και αλλού... Όταν όμως οι διάφοροι οικισμοί -πιθανότατα στα χρόνια της Επανάστασης -λίγο πριν, λίγο μετά- άρχισαν να εγκαταλείπονται και οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στις σημερινές Κολλίνες πρόεκυψε το πρακτικό ζήτημα πώς θα λειτουργιούνται ταυτόχρονα στη μέρα τη μνήμης τους οι περισσότεροι από ένας ναοί που ήταν αφιερωμένοι στον Άγιο Δημήτριο. Και καλά, το Κατωχώρι μέχρι πριν λίγα χρόνια είχε το δικό του παπά, όμως η Απάνω Κολλίνα από το Μεσοπόλεμο τουλάχιστον και μετά είχε μόνο έναν παπά. Αναγκαστικά λοιπόν έπρεπε να βρεθεί μια άλλη ημερομηνία, για να μην εγκαταλειφθεί το μικρό ξωκλήσι του Αγιο-Δημήτρη στα Λιμπίτοβα. 

Έτσι ερχόμαστε στο δεύτερο λόγο που γίνεται η λειτουργία στις 2 του Σεπτέμβρη και που έχει να κάνει πια με την επιλογή  της συγκεκριμένης γιορτής. Ο Άγιος Μάμας είναι προστάτης των κτηνοτρόφων. Υπάρχει μάλιστα στα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας και σχετική ευχή για την ευλογία των κοπαδιών. Εκείνα το χρόνια, και σήμερα ακόμη, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό, στην περιοχή και ιδίως στα απέναντι βουνά οι τσοπάνηδες ανέβαζαν το καλοκαίρι τα κοπάδια τους και κάποιοι τα πότιζαν στο ποταμάκι που διασχίζει τη ρεματιά πιο κάτω από το εκκλησάκι. Ήταν λοιπόν μια καλή ευκαιρία να λειτουργηθούν λίγο πριν φύγουν για τα χειμαδιά και να γίνει κι αγιασμός, για να ευλογηθούν τα ζωντανά τους. 

Μαζί τους συγκεντρώνονταν στη μνήμη του Αγίου Μάμαντος και οι πολυάριθμοι Κολλινιάτες που είχαν χωράφια, καλύβια (ερείπιά τους διακρίνει κανείς και στη φωτογραφία της εκκλησίας) και κήπους στην περιοχή. Τα Λιμπίτοβα (ή το πιθανότερο Αλιμπίτοβα) είναι, για όσους δεν το γνωρίζουν, ευρύτερο τοπωνύμιο που περιλαμβάνει αρκετές συστάδες καλυβιών και χωράφια τουλάχιστον από τον Απάνω Μύλο μέχρι τη Φανερή. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι μέχρι πριν μερικά χρόνια  υπήρχαν στην περιοχή άφθονα νερά και πηγές και καθημερινά δεκάδες Κολλινιάτες πηγαινοέρχονταν  στους κήπους τους, για να ποτίσουν, να καλλιεργήσουν κλπ. Είναι χαρακτηριστικό  ότι στην περιοχή λειτουργούσαν τρεις νερόμυλοι (φωτογραφίες από ερειπωμένους πια νερόμυλους, σύντομη περιγραφή του τρόπου λειτουργίας τους και  ... άδεια ασκήσεως επαγγέλματος μυλωνά μπορείτε να δείτε στην σχετική ενότητα του ιστότοπου του Συλλόγου  Φίλων της Σκιρίτιδας). Οι νερόμυλοι αυτοί  έδωσαν και το τοπωνύμιο Μύλος στην περιοχή, και μάλιστα με τις ειδικότερες υποδιαιρέσεις σε Απάνου (ή Πάνω, αν προτιμάτε), Μεσιανό και Κάτου (Κάτω) Μύλο.

Οι μυλωνάδες  συγκέντρωναν το νερό για να λειτουργήσουν τους μύλους τους στις μυλόγουρνες, δηλαδή μεγάλες υπαίθριες ανοιχτές δεξαμενές (γούρνες). που προέκυπταν συνήθως από την απόφραξη στο κατάλληλο σημείο ενός ρυακιού και εφοδιάζονταν με περισσότερο νερό που μεταφερόταν ακόμα και από μεγάλες αποστάσεις με κιούγκια. Τη μυλόγουρνα του Κάτου Μύλου μπορεί να τη δει κανείς λίγο πιο πέρα από τον Αγιο-Δημήτρη.

Μετά την αξιοποίηση της κινητικής του ενέργειας  για το άλεσμα στους μύλους, το νερό διοχετευόταν  σε αυλάκια για να ποτιστούν τα χωράφια, με τις παραδοσιακές διαμάχες για την κατανομή των νερών και τα δικαιώματα για πότισμα που αποτελούσαν αιώνιο θέμα συζήτησης και συγκρούσεων μεταξύ των γειτόνων και πεδίο δόξης λαμπρόν για τους αγροφύλακες.

Υποθέτω πως και φέτος ελάχιστοι, έστω, Κολλινιάτες θα διατηρήσουν την παράδοση και θα φτάσουν μέχρι τον Αγιο-Δημήτρη. Άραγε  μετά το σχόλασμα φιλεύει ακόμα τους προσκυνητές  ο μπαρμπα-Παντελής στα γίδια του κάτω στη ρεματιά  ή μήπως έχει πια κλείσει το μονοπάτι και δεν μπορεί να κατηφορήσει κανείς στο ρέμα, περνώντας δίπλα απ' τη μυλόγουρνα; Θα ξεκινήσει άραγε κανείς εφέτος με τα πόδια απ' την Κολλίνα κι απ' το δρόμο του Μεσιανού ή του Κάτου Μύλου θα φτάσει μέχρι τον Αγιο-Δημήτρη στα Λιμπίτοβα;

Περί του ονόματος Κολλίνα/Κολλίνες - Μέρος Α΄

Αρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις" έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Και πραγματικά η αναζήτηση της προέλευσης του ονόματος Κολλίνα/Κολλίνες δεν είναι μόνο παίδευσις με την έννοια της παιδείας, όπως ήθελαν οι αρχαίοι, αλλά και παίδεψη, δηλαδή ταλαιπωρία και βασανιστήριο, για τον ερευνητή (πόσο μάλλον όταν αυτός είναι μόνο ερασιτέχνης).

Το χωριό μας δεν ανήκει στην συνηθισμένη κατηγορία τοπωνυμίων, όπου η προέλευση του ονόματος είναι εξακριβωμένη ή εν πάση περιπτώσει μπορεί εύκολα να την εικάσει κανείς. 

Δεν προέρχεται ευθέως από το όνομα κάποιου παλιού οικιστή (συνήθως σε πτώση γενική), όπως π.χ. το κοντινό μας χωριό Μαυρογιάννη και πολλά άλλα της ευρύτερης περιοχής, ούτε οφείλεται σε συγκεκριμένες ιδιότητες και χαρακτηριστικά της περιοχής (π.χ. χλωρίδα, μορφολογία εδάφους, κλπ), όπως π.χ. οι γειτονικές μας Κερασιές  [Βλαχοκερασιά και (Αρβανιτο-)Κερασιά] ή τα Πηγαδάκια. Δε σχετίζεται, τέλος,  με αρχαιοελληνικούς ή μεταγενέστερους οικισμούς, όπως π.χ. η Μανθυρέα ή η Πελλάνα. Αναγκαστικά, λοιπόν, κινούμαστε ανάμεσα σε διάφορες -περισσότερο ή λιγότερο αληθοφανείς- θεωρίες και ευφάνταστες απόψεις. Το μεγαλύτερο, άλλωστε, πρόβλημα στην ετυμολόγηση του ονόματος Κολλίνα, είναι ότι αγνοούμε το χρόνο κτίσεως του χωριού και, κατά συνέπεια, μπορούν να υποστηριχθούν περισσότερες απόψεις και αυξάνεται αντίστοιχα ο κίνδυνος να υποπέσουμε σε σφάλματα.

Στην παρούσα ανάρτηση θα περιοριστούμε σε μια εισαγωγή στην αναζήτηση της ρίζας του ονόματος Κολλίνα. Θα ακολουθήσουν και άλλες αναρτήσεις (όχι διαδοχικές, αφού θα παρεμβάλλονται και αναρτήσεις με άλλα θέματα). Στις επόμενες αναρτήσεις θα γίνει αναλυτική παρουσίαση των διατυπωθεισών απόψεων,  χωρίς μέχρι στιγμής να έχουμε καταλήξει σε συγκεκριμένη εκδοχή ως επικρατέστερη. Επίσης θα αναζητήσουμε και κάποιες άλλες Κολλίνες στην Πελοπόννησο, αλλά και στη υπόλοιπη Ελλάδα, ακόμα και στο εξωτερικό...

Επιγραμματικά λοιπόν, οι θεωρίες περί του ονόματος Κολλίνα μπορούν να διακριθούν σε τέσσερις κατηγορίες:

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι θεωρίες που αναζητούν τη ρίζα του ονόματος σε κάποιο φυσικό πρόσωπο, π.χ. κάποιο στρατηγό Collins, κάποιον Κολλίνο ή (το πιθανότερο) κάποια (Νι)κολίνα.

Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν οι "γλωσσομαθείς θεωρίες" που καταφεύγουν στις λατινογενείς γλώσσες και προσπαθούν να ετυμολογήσουν το όνομα Κολλίνες στη λατινική λέξη collis (λόφος) και τα παράγωγά της στις γλώσσες αυτές, όπως π.χ. το γαλλικό colline (πληθυντικός collines) που σημαίνει επίσης λόφος. H θεωρία αυτή παρουσιάζει, παρά τις αντιρρήσεις που έχουν διατυπωθεί, ενδιαφέρον, ιδίως με βάση νεότερα στοιχεία που με ευκολία μπορούν πλέον να αντληθούν από το διαδίκτυο (π.χ wiktionary.org) για διάφορες ξένες γλώσσες.

Η τρίτη ενότητα ετυμολογικών προτάσεων έχει να κάνει με την "Πόρτα Κολλίνα". Το θέμα επανέρχεται και στα δύο βιβλία που αφορούν την ιστορία του χωριού μας, αλλά με αντιφάσεις. Σε κάθε περίπτωση Porta Collina ήταν η μία από τις πύλες της αρχαίας Ρώμης. Στο θέμα θα επανέλθω διεξοδικά, αν και δεν έχω πεισθεί για την επίδρασή του στο όνομα του χωριού μας.

Η τέταρτη ομάδα έχει να κάνει με τη Φραγκοκρατία και τις πληροφορίες που αντλούμε από το Χρονικόν του Μορέως. Κυρίως εστιάζει στην αναφορά που γίνεται εκεί στον "Κολινέτον, ὅπου ἔν᾿ πρωτοβιστιάριος ὅλου τοῦ πριγκιπάτου".

Μετά τις τέσσερις αυτές αναρτήσεις, μία για κάθε ομάδα θεωριών, θα ακολουθήσει μια πέμπτη (λιγότερο σοβαρή)  ανάρτηση που θα αφορά  ευτράπελες παρετυμολογήσεις και κάποιες ομόηχες λέξεις.

Τέλος, η ενασχόληση με το όνομα του χωριού μας θα κλείσει, σε πρώτη -ελπίζω- φάση, με μια παρουσίαση, όπως προανέφερα, κάποιων "άλλων Κολλινών" που υπάρχουν στην Ελλάδα και το εξωτερικό και που κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουν καμία σχέση με τις δικές μας.

Άποψη Κολλινών

Τη φωτογραφία αυτή (τραβηγμένη από το Σταυρό το Μ. Σάββατο 2010) την έστειλα και δημοσιεύθηκε στην ενότητα αγροτουρισμός του in.gr τον περασμένο Απρίλιο. Δυστυχώς όμως, λίγο καιρό αργότερα λόγω της αναβάθμισης του ιστότοπου η φωτογραφία αυτή, όπως και πολλές άλλες, εξαφανίστηκε.

Καλώς ορίσατε!

Θα αναρωτηθεί κανείς: Τι γυρεύει ένα ιστολόγιο για το χωριό μας, όταν υπάρχει πάνω από 10 χρόνια το εξαιρετικό kollina.gr του Συλλόγου Φίλων της Σκιρίτιδας με το πλουσιότατο αρχείο του και όταν υπάρχουν στο facebook τουλάχιστον 3 δραστήρια γκρουπάκια για τις Κολλίνες;

Η απάντηση είναι απλή: Όσο περισσότερο προβάλλουμε το χωριό μας, όσο θυμόμαστε και μαθαίνουμε γι’ αυτό, είναι μια νίκη ενάντια στην ερήμωσή του.

Ο καθένας, λοιπόν, ας κάνει ό,τι μπορεί. Ας βάλει ένα λιθαράκι, για να περισώσει κάτι.

Σ’ αυτό το ιστολόγιο γράφει κάποιος που δεν κατοικεί πια στο χωριό μας και που το επισκέπτεται μόνο για μερικές μέρες κάθε χρόνο. Μην περιμένετε, επομένως, ούτε ενημέρωση για τα τελευταία νέα απ’ την Κολλίνα και την Αγία Βαρβάρα, ούτε πολλές φωτογραφίες.

Αυτό που σε πρώτη, τουλάχιστον, φάση επιδιώκεται είναι το σκάλισμα της μνήμης, η καταγραφή σκόρπιων αναμνήσεων και η παρουσίαση κάποιων διαβασμάτων και πληροφοριών για το χωριό μας. Συνοδοιπόροι μας σ’ αυτή την πορεία θα είναι και δύο βιβλία, «Το χωριό μου» του μπαρμπα-Αντώνη Παπαγιαννόπουλου και τα «Χρονικά Κολλινών Αρκαδίας» του Θάνου Βαγενά. Με σεβασμό στον κόπο των συγγραφέων, θα γίνει προσπάθεια η νεότερη γενιά να γνωρίσει το περιεχόμενό τους, γιατί -παρά τις όποιες ατέλειές τους- αποτυπώνουν τη συλλογική μνήμη της μικρής πατρίδας μας, τουλάχιστον πριν την διαδικτυακή εποχή.

Είστε όλοι προσκεκλημένοι να περπατήσουμε μαζί σ’ αυτό το διαδικτυακό μονοπάτι προς τις Κολλίνες. Καλοδεχούμενα εννοείται πως είναι και τα σχόλια, οι προτάσεις, οι παρατηρήσεις, οι διορθώσεις σας.

Επικοινωνία: kollines1@gmail.com